4 Χρηματοοικονομικοί δείκτες για επιχειρηματική σταθερότητα σε περίοδο υψηλών επιτοκίων

Το παγκόσμιο οικονομικό τοπίο χαρακτηρίζεται αυτή τη στιγμή από υψηλά επιτόκια, ένα φαινόμενο που προκύπτει από τις αντιδράσεις των κεντρικών τραπεζών στις πληθωριστικές πιέσεις που αυξήθηκαν λόγω των διαταραχών της πανδημίας και των γεωπολιτικών εντάσεων. Αυτά τα επιτόκια, που ήταν κοντά στα ιστορικά χαμηλά κατά τη διάρκεια της πανδημίας, έχουν πλέον φτάσει σε επίπεδα που δεν έχουν παρατηρηθεί εδώ και πάνω από μια 15ετία.

Σε περιόδους υψηλών επιτοκίων, το οικονομικό τοπίο αλλάζει δραματικά, τονίζοντας την ανάγκη των επιχειρήσεων να παρακολουθούν στενά την οικονομική τους υγεία μέσω βασικών δεικτών. Αυτός ο έλεγχος βοηθά τις επιχειρήσεις όχι μόνο να κατανοήσουν την άμεση θέση τους ως προς το χρέος, αλλά και να ορίσουν στρατηγικές για τη διατήρηση ή τη βελτίωση της χρηματοπιστωτικής τους σταθερότητας. Σε αυτό το άρθρο παραθέτουμε μερικούς βασικούς χρηματοοικονομικούς δείκτες που προσφέρουν κρίσιμες πληροφορίες σχετικά με την ικανότητα μιας εταιρείας να αντέχει και να προσαρμόζεται σε αυτές τις δύσκολες οικονομικές συνθήκες.

1. Αναλογία Καθαρού Χρέους προς EBITDA

Καθαρό Χρέος / EBITDA

Αυτός ο δείκτης παρέχει ένα στιγμιότυπο της μόχλευσης μιας εταιρείας σε σχέση με τα λειτουργικά της κέρδη (EBITDA), αντικατοπτρίζοντας τον αριθμό των ετών που θα χρειαζόταν για την εξόφληση του χρέους εάν το καθαρό χρέος και το EBITDA παραμείνουν σταθερά. Το καθαρό χρέος υπολογίζεται αφαιρώντας μετρητά και ισοδύναμα από το συνολικό χρέος και είναι από μόνος του ένας σημαντικός δείκτης καθώς δίνει το ύψος του δανεισμού που απομένει αν η εταιρεία χρησιμοποιήσει όλη την «υπερβάλλουσα» ρευστότητά της.

Παράδειγμα: Εάν μια εταιρεία έχει 10 εκατομμύρια σε συνολικό χρέος, 2 εκατομμύρια σε μετρητά και EBITDA 4 εκατομμύρια, ο λόγος καθαρού χρέους προς EBITDA είναι (10-2)/4=2. Αυτό σημαίνει ότι θα χρειαστούν δύο χρόνια με τον συγκεκριμένο EBITDA και την χρήση του συνόλου των διαθέσιμων μετρητών, για την εκκαθάριση του συνολικού χρέους.

Γενικότερα, μία τιμή μικρότερη του 4-5 είναι επιθυμητή, με την ελαστικότητα αυτή να μειώνεται όταν τα επιτόκια είναι υψηλά.

2. Ταμειακός Κύκλος

Μέση ηλικία αποθεμάτων + Μέση ηλικία απαιτήσεων - Μέση ηλικία υποχρεώσεων

Ο Ταμειακός Κύκλος μετρά τον χρόνο που χρειάζεται μια εταιρεία για να μετατρέψει τις αγορές αποθεμάτων ή/και πόρων, σε ταμειακές ροές. Είναι ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση της ρευστότητας, ειδικά όταν κάθε ευρώ μετράει περισσότερο λόγω υψηλότερων δαπανών σε τόκους.

Παράδειγμα: Μια εταιρεία χρειάζεται κατά μέσο όρο 30 ημέρες για να πουλήσει το απόθεμα της (Μέση ηλικία  αποθεμάτων), 40 ημέρες για να εισπράξει τις απαιτήσεις της (Μέση ηλικία απαιτήσεων) και πληρώνει τις υποχρεώσεις της σε 45 ημέρες (Μέση ηλικία υποχρεώσεων). Ο Ταμειακός της Κύκλος θα είναι 25 ημέρες (30+40-45), υποδεικνύοντας αποτελεσματική διαχείριση μετρητών.

Ο Ταμειακός Κύκλος είναι ένας από τους σημαντικότερους δείκτες προσδιορισμού της ρευστότητας μίας επιχείρησης, καθώς δίνει τον χρόνο μεταξύ του πότε μια εταιρεία αγοράζει πρώτες ύλες και του πότε λαμβάνει πληρωμή για τα τελικά προϊόντα. Το ημερολογιακό αυτό κενό που προσδιορίζεται από τον Ταμειακό Κύκλο, θα πρέπει να χρηματοδοτηθεί είτε από ιδία ταμειακά διαθέσιμα είτε μέσω τραπεζικού δανεισμού, όθεν και η σημαντικότητά του σε περιόδους υψηλών επιτοκίων.

3. ∆είκτης Συνολικής Κάλυψης Σταθερών ∆απανών (ΔΚΣΔ)

Κέρδη προ τόκων & Φόρων (ΕΒΙΤ) / (Καταβαλλόμενοι Τόκοι + Μισθώματα)

Ο ΔΚΣΔ αξιολογεί την ικανότητα μιας επιχείρησης να καλύπτει πάγιες υποχρεώσεις, όπως τόκους και μισθώματα (leasing), από τα λειτουργικά της έσοδα. Είναι ζωτικής σημασίας για την αξιολόγηση του πόσο άνετα μια εταιρεία μπορεί να ανταποκριθεί στις οικονομικές της υποχρεώσεις.

Παράδειγμα: Με 5 εκατομμύρια σε EBIT, 1 εκατομμύριο σε έξοδα τόκων και 500.000 σε έξοδα μίσθωσης, ο ΔΚΣΔ θα ήταν 5/(1+0,5)=3,33, ένας ισχυρός δείκτης δημοσιονομικής υγείας.

Ένας ΔΚΣΔ μεγαλύτερος του 2,5 συνεπάγεται ισχυρή ικανότητα για την εκπλήρωση πάγιων υποχρεώσεων, ένα βασικό πλεονέκτημα όταν τα έξοδα τόκων αυξάνονται.

4. Αναλογία Τόκων Εξόδων προς Τζίρο

Δαπάνες σε τόκους / Τζίρος

Αυτή η αναλογία υπογραμμίζει ποιο μέρος των εσόδων μιας εταιρείας καταναλώνεται από τις δαπάνες τόκων, υποδεικνύοντας την επίδραση του χρέους στα λειτουργικά έσοδα.

Παράδειγμα: Μια εταιρεία με έσοδα 10 εκατομμυρίων και έξοδα τόκων 1 εκατομμυρίου έχει αναλογία 10%, αντικατοπτρίζοντας μια μέτρια επιβάρυνση των δαπανών από τόκους στα έσοδα.

Η διατήρηση αυτού του δείκτη σε χαμηλά επίπεδα είναι κρίσιμη σε περιόδους υψηλών επιτοκίων, υποδηλώνοντας ότι τα έξοδα τόκων δεν επιβαρύνουν υπερβολικά τα έσοδα της επιχείρησης.

Στρατηγικές Διαχείρισης Χρέους

Ο ρόλος της οικονομικής διεύθυνσης σε περιόδους υψηλών επιτοκίων είναι κρίσιμος για τη διασφάλιση της χρηματοοικονομικής σταθερότητας της επιχείρησης. Για την αποτελεσματική πλοήγηση στα υψηλά επιτόκια θα πρέπει να εξεταστεί το ενδεχόμενο εφαρμογής πολλαπλών στρατηγικών δράσεων συνδυαστικά όπως:

1. Μείωση καθαρού χρέους με ενέργειες όπως μείωση των αποθεμάτων και της μέσης ηλικίας τους, αυστηρότερους όρους πίστωσης με τους πελάτες και επέκταση των όρων πληρωμής με τους προμηθευτές, ώστε το ημερολογιακό κενό που θα πρέπει να χρηματοδοτηθεί να είναι όσο το δυνατόν πιο περιορισμένο.
2. Μετατροπή χρέους με μεταβλητό επιτόκιο σε σταθερού επιτοκίου με ενέργειες όπως την έκδοση ομολόγων σταθερού επιτοκίου ή την χρήση άλλων χρηματοπιστωτικών μέσων όπως τα παράγωγα.
3. Διαπραγμάτευση όρων δανείου με δανειστές για παράταση της διάρκειας των δανείων ή την μείωση του spread σε σχέση με το Euribor (επιτόκιο κεντρικής τράπεζας), γεγονός που μπορεί να μειώσει σημαντικά τα έξοδα σε τόκους.
4. Πώληση μη βασικών ή μη παραγωγικών περιουσιακών στοιχείων για γρήγορη εισροή μετρητών, μειώνοντας την εξάρτηση από εξωτερική χρηματοδότηση.
5. Αύξηση μετοχικού κεφαλαίου εάν αυτό είναι εφικτό, για την μείωση του επιπέδου χρέους και την ενίσχυση του ισολογισμού.

Οι παραπάνω στρατηγικές ωστόσο, χρειάζονται προσεκτική αντιμετώπιση και μία έμπειρη οικονομική διεύθυνση για την αποφυγή αρνητικών επιπτώσεων στον EBITDA και τη διασφάλιση της μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας.

Η πλοήγηση σε περιβάλλον υψηλών επιτοκίων απαιτεί μια σχολαστική προσέγγιση στη χρηματοοικονομική διαχείριση. Με την προσεκτική παρακολούθηση των περιγραφόμενων χρηματοοικονομικών δεικτών και την εκτέλεση στρατηγικών προσαρμογών, οι εταιρείες μπορούν να ενισχύσουν την ανθεκτικότητά τους έναντι των οικονομικών πιέσεων, διασφαλίζοντας διαρκή λειτουργική επιτυχία και μακροπρόθεσμη σταθερότητα. Αυτές οι πρακτικές όχι μόνο προστατεύουν από την τρέχουσα χρηματοοικονομική πίεση, αλλά και τοποθετούν την επιχείρηση σε ευνοϊκή θέση, όταν βελτιωθούν οι συνθήκες της αγοράς.

Το ανωτέρω κείμενο έχει ενημερωτικό χαρακτήρα και σε καμία περίπτωση δεν υποκαθιστά τις εξειδικευμένες συμβουλευτικές υπηρεσίες. Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να απευθυνθείτε στην MDC Stiakakis Α.Ε.