Εταιρικοί Μετασχηματισμοί

Ποιες είναι οι μορφές μετασχηματισμών επιχειρήσεων που καλύπτονται από τον Ν. 4935/2022;

Ο νόμος καλύπτει όλες τις μορφές μετασχηματισμών που προβλέπονται στην παρ. 1 του άρθρου 1 του Ν. 4601/2019, όπως η συγχώνευση, η διάσπαση, η μετατροπή, η εισφορά κλάδου, η ανταλλαγή μετοχών και η μεταφορά εδραίου. Επίσης, καλύπτει και άλλες μορφές μετασχηματισμών που προβλέπονται από άλλους νόμους, όπως η εισφορά ατομικής επιχείρησης σε κεφαλαιουχική εταιρεία.

Ποιο είναι το κύριο κίνητρο που παρέχει ο νόμος στις νέες ή επωφελούμενες εταιρείες που προκύπτουν από τους μετασχηματισμούς;

Το κύριο κίνητρο είναι η απαλλαγή από την καταβολή φόρου εισοδήματος επί των πραγματοποιούμενων προ φόρου κερδών, τα οποία προκύπτουν, με βάση τη φορολογική νομοθεσία, κατά ποσοστό τριάντα τοις εκατό (30%). Η απαλλαγή αυτή ισχύει για τα πρώτα πέντε έτη λειτουργίας της νέας ή επωφελούμενης εταιρείας, υπό κάποιες προϋποθέσεις που αναφέρονται στο άρθρο 3 του νόμου.

Ποιες είναι οι περιπτώσεις που αποκλείονται από την απαλλαγή φόρου εισοδήματος της νέας ή επωφελούμενης εταιρείας;

Η απαλλαγή φόρου εισοδήματος δεν εφαρμόζεται στην περίπτωση της μετατροπής εταιρείας, καθώς δεν υπάρχουν δύο πλευρές για σύγκριση του κύκλου εργασιών, ο οποίος αποτελεί μία από τις προϋποθέσεις για την απαλλαγή. Επίσης, η απαλλαγή δεν εφαρμόζεται στην περίπτωση της διάσπασης εταιρείας, εκτός αν η νέα ή επωφελούμενη εταιρεία απορροφήσει δύο ή περισσότερους κλάδους. Σε κάθε περίπτωση, η απαλλαγή εξαρτάται από τον συνολικό μέσο κύκλο εργασιών των μετασχηματιζόμενων επιχειρήσεων, ο οποίος πρέπει να είναι τουλάχιστον ίσος με ποσοστό 150% του κύκλου εργασιών της επιχείρησης με τον μεγαλύτερο μέσο κύκλο εργασιών της τελευταίας τριετίας.

Πώς ρυθμίζεται η φορολογία της υπεραξίας που προκύπτει από τον μετασχηματισμό επιχειρήσεων;

Η υπεραξία που προκύπτει από τον μετασχηματισμό επιχειρήσεων απαλλάσσεται από τον φόρο εισοδήματος, σύμφωνα με το άρθρο 9 του νόμου. Η απαλλαγή αυτή ισχύει από τον φόρο εισοδήματος της υπεραξίας που προκύπτει από τον μετασχηματισμό επιχειρήσεων ισχύει με την προϋπόθεση ότι η υπεραξία δεν διανέμεται στους μετόχους ή τους εταίρους της μετασχηματιζόμενης επιχείρησης, αλλά μεταφέρεται στη νέα ή επωφελούμενη εταιρεία και αποτελεί μέρος του κεφαλαίου της. Επίσης, η απαλλαγή ισχύει μόνο για την υπεραξία που αντιστοιχεί στο ποσοστό των μετοχών ή των εταιρικών μεριδίων που αποκτούνται από τη νέα ή επωφελούμενη εταιρεία, και όχι για την υπεραξία που αντιστοιχεί στο ποσοστό των μετοχών ή των εταιρικών μεριδίων που παραμένουν στην κατοχή των μετόχων ή των εταίρων της μετασχηματιζόμενης επιχείρησης.

Ως εταιρικοί μετασχηματισμοί, ορίζονται οι διαδικασίες με τις οποίες μεταβάλλεται η υπόσταση ενός εταιρικού φορέα άσκησης επιχείρησης, χωρίς κατά κανόνα να μεσολαβήσει λύση και εκκαθάρισή του ούτε μεταβίβαση των περιουσιακών του στοιχείων με τους κανόνες της ειδικής διαδοχής.

Οι βασικές κατηγορίες μετασχηματισμών που προβλέπει είναι τρεις (3):

1. Συγχώνευση (δύο ή περισσότερες επιχειρήσεις συγχωνεύονται σε μία, ενώ οι συγχωνευόμενες λύονται χωρίς εκκαθάριση),
2. Διάσπαση (η πράξη μεταβίβασης με καθολική διαδοχή, της περιουσίας μιας εταιρείας που λύεται χωρίς εκκαθάριση σε δύο τουλάχιστον εταιρείες)
3. Μετατροπή (πράξη μεταβολής της εταιρικής μορφής μιας εταιρείας, χωρίς να προηγηθεί λύση της και χωρίς να μεσολαβήσει διαδοχή στην περιουσία της).

Σύμφωνα με τον νέο Ν.4601/2019, ο γενικός κανόνας είναι ότι όλοι μπορούν να συγχωνευθούν με όλους, όλοι μπορούν να απορροφήσουν όλους, όλοι μπορούν να διασπαστούν σε όλους και όλοι μπορούν να μετατραπούν σε όλους.

Εξαίρεση αποτελούν: οι εταιρικές μορφές που στερούνται νομικής προσωπικότητας (π.χ. συμπλοιοκτησία), ναυτικές- ναυτιλιακές επιχειρήσεις και αγροτικοί συνεταιρισμοί.

Οι εταιρικοί μετασχηματισμοί δίνουν δυνατότητες ανάπτυξης στις επιχειρήσεις που επιλέγουν να προβούν σε αυτές. Οι λόγοι ποικίλουν και εξαρτώνται από την κατηγορία του μετασχηματισμού που θα πραγματοποιηθεί. Τα κυριότερα οφέλη είναι η επιχειρηματική αναδιοργάνωση, οι οικονομίες κλίμακας και τα φορολογικά πλεονεκτήματα.