Η σημασία της διοίκησης στην οικογενειακή επιχείρηση
Σε διεθνές επίπεδο έχει αποδειχθεί ότι μόνο το 30% των οικογενειακών επιχειρήσεων επιζεί μετά τη δεύτερη γενιά, το 13% μετά την τρίτη και μόνο το 3% από την τρίτη και έπειτα. Στη χώρα μας έχουμε παραδείγματα μεγάλων επιχειρήσεων, που δημιουργήθηκαν από πρωτοπόρους Έλληνες επιχειρηματίες και συρρικνώθηκαν ή καταστράφηκαν όταν πέρασαν στα χέρια της επόμενης γενιάς.
Η διοίκηση μιας οικογενειακής επιχείρησης απαιτεί επιδέξιους χειρισμούς και ικανότητες, προκειμένου οι στόχοι της επιχείρησης να εξισορροπούνται με τις ανάγκες και τις προσδοκίες των μελών της οικογένειας.
Με το πέρασμα του χρόνου, εισάγονται νέες προκλήσεις, αυξάνεται η πολυπλοκότητα των σχέσεων και των αλληλεξαρτήσεων μεταξύ των μελών της οικογένειας και της επιχείρησης.
Καθώς η μία γενιά διαδέχεται την άλλη δύσκολα μπορεί να απαντηθεί το δίλημμα, «Πρώτα η Οικογένεια», δηλαδή ότι η οικογένεια καθορίζει την ταυτότητα της επιχείρησης και αποτελεί την πρώτη προτεραιότητα στον επιχειρησιακό σχεδιασμό και τις αποφάσεις, ή «Πρώτα η Επιχείρηση», δηλαδή ότι οι στόχοι της οικογένειας επικεντρώνονται στα οικονομικά αποτελέσματα και οι πόροι της εταιρείας δεν χρησιμοποιούνται για προσωπικούς λόγους αλλά και ότι οι θέσεις στην επιχείρηση εξαρτώνται από τα προσόντα, τις ικανότητες και τις δεξιότητες του κατόχου.
Δύο βασικές αρχές που πάντα πρέπει να ακολουθούνται από την διοίκηση της οικογενειακής επιχείρησης είναι:
- Στην διαδικασία λήψης απόφασης πρέπει να εμπλέκονται όσο το δυνατόν περισσότεροι. Είναι πιο εύκολο για τα μέλη μίας οικογένειας να δεσμεύονται στην υλοποίηση μιας απόφασης στην οποία συμμετείχαν ακόμα και εάν διαφωνούσαν και
- Η διοίκηση δεν μπορεί και δεν πρέπει να είναι ένας «επενδυτής» αλλά να ενεργεί προς το συμφέρον όλων των εμπλεκομένων μερών (επιχείρησης, υπαλλήλων, κοινωνίας, οικογένειας και των υπόλοιπων μετόχων). Αυτό σημαίνει ότι στόχος πρέπει να είναι η ιδιοκτησία της επιχείρησης από την οικογένεια και η επιτυχημένη μεταβίβασή της στις επόμενες γενιές.
Οι παράμετροι πάνω στους οποίους στηρίζεται η διοίκηση της οικογενειακής επιχείρησης πρέπει να είναι:
- Η καταγραφή και αξιολόγηση των απόψεων όλων των εμπλεκομένων.
- Να αναπτύσσεται μία κοινή αντίληψη των στόχων και των πιθανών σημείων σύγκρουσης σύμφωνα με τίς προσδοκίες όλων.
- Να εφαρμόζονται κανόνες πάντα με συνέπεια και διαχρονικά σε όλους.
- Να τροποποιούνται οι προηγούμενες αποφάσεις, ώστε να ανταποκρίνονται στις εκάστοτε οικογενειακές αξίες και ενδιαφέροντα αλλά και τίς ανάγκες της επιχείρησης.
- Να αναπτύσσεται η σχετική κουλτούρα στην οικογένεια και η συνειδητή δέσμευση ως προς αυτή από πολύ μικρή ηλικία στα μέλη της και να μεταφέρονται από γενιά σε γενιά.
- Να αναπτύσσεται ισχυρός συναισθηματικός δεσμός με την επιχείρηση.
- Η καθοδήγηση, που στοχεύει στη προστασία των συμφερόντων της επιχείρησης και
- Στην διάθεση να θυσιάσει βραχυπρόθεσμες αποδόσεις, προκειμένου να επανεπενδύσει κέρδη και να αυξήσει την αξία της επιχείρησης στο μέλλον.
Επιδίωξη για την διοίκηση της οικογενειακής επιχείρησης, πρέπει να αποτελούν οι παραπάνω αρχές και να λαμβάνονται πάντοτε υπόψη, ιδιαίτερα όμως όταν η κουλτούρα είναι περισσότερο προσανατολισμένη στις ανάγκες της οικογένειας.
Σε αντίθετη περίπτωση είναι πολύ πιθανό να προκύψουν συγκρούσεις και στο τέλος η οικογένεια να «καταστρέψει» την επιχείρηση.
| Το ανωτέρω κείμενο έχει ενημερωτικό χαρακτήρα και σε καμία περίπτωση δεν υποκαθιστά τις εξειδικευμένες συμβουλευτικές υπηρεσίες. Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να απευθυνθείτε στην MDC Stiakakis Α.Ε. (Μονής Καρδιωτίσης 49, Ηράκλειο | +30 2810 280985) |